Aktualnie dostępne tomy Bibliografii Polskiej dystrybuuje: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
*
Wszystkie przedsięwzięcia naukowe opisane w naszej Kronice są efektem pracy całego zespołu bibliografów zatrudnionych w Centrum, bez której nie byłyby one możliwe.
*
Zarządzeniem nr 56 z dnia 12 października 2007 roku JM Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego na wniosek prof. Wacława Waleckiego powolał w miejsce Zakładu Bibliografii Polskiej im. Karola Estreichera - Centrum Badawcze "Bibliografii Polskiej" Estreicherów. Cieszymy się z tego ważnego awansu naukowego naszej placówki.
Dnia 20. listopada 2013 roku odbyło się w naszym Centrum spotkanie towarzyskie w związku z przekazaniem nam do biblioteki cennego daru. Państwo Janina i Tomasz Maczugowie zdecydowali swego czasu o ofiarowaniu zbioru niezwykle cennych katalogów aukcyjnych i antykwarycznych z zakresu druków staropolskich i XIX wieku, który będzie u nas kolekcją specjalnie wydzieloną. Pani Janina obecnie spełniła w ten sposób życzenie swoje i ś.p. Męża.
Wizyta dr Jolanty Gwioździk z Uniwersytetu Śląskiego z grupą studentów bibliotekoznawstwa. Wykład o dziejach rodu Estreicherów i ich dziełach wygłosiła oraz krótkie warsztaty posługiwania się Bibliografią Polską przeprowadziła mgr Alina Baran. Tradycyjnie kilka razy w roku odwiedzają nasze Centrum grupy gości z zaprzyjaźnionych ośrodków uczelnianych, aby zapoznać się z historią rodziny Estreicherów i wziąć udział w warsztatach. Wykłady i warsztaty zostały zapoczątkowane w 2008 r. przez mgr Alinę Baran, która w latach 2009-2011 prowadziła je wspólnie z mgr Magdaleną Sokołowską (w działalność tę włączali się także mgr Magdalena Romanowska oraz dr Tomasz Nastulczyk, prezentujący Elektroniczną Bazę Bibliografii Estreicherów).
21 października 2013 roku dr Tomasz Nastulczyk wygłosił referat Regulatywna funkcja przysłowia w świetle intertekstualnej redefinicji pojęcia i problemu „nowych przysłów” na międzynarodowej konferencji naukowej Dialog z tradycją II (język – kultura – media) w Krakowie (Uniwersytet Pedagogiczny).
prof. Wacław Walecki uczestniczył z wystąpieniem w Warszawie w trakcie międzynarodowej konferencji Nowoczesne systemy slawistycznej informacji bibliograficznej organizowanej przez Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk i Komisję Bibliografii Lingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów.
Ukazała się książka zbiorowa Libri Recogniti. Nowe inspiracje do badań nad starodrukami polskimi w bibliotekach Rosji, Białorusi, Ukrainy, Litwy i Finlandii, pod redakcją Stanisława Siess-Krzyszkowskiego i Wacława Waleckiego, Kraków 2013. Publikacja ta obejmuje m.in. artykuły pracowników Centrum Badawczego Bibliografii Polskiej Estreicherów (dr Tomasz Nastulczyk, mgr Magdalena Romanowska, mgr Magdalena Sokołowska) oraz teksty licznych krajowych i zagranicznych współpracowników skupionych wokół projektów realizowanych przez Centrum.
Nadto w czasopiśmie „Terminus” ukazały się artykuły opracowane wspólnie przez dra Tomasza Nastulczyka i dra Piotra Oczkę:
„Tradycyjni” czy „nowocześni”? O metodologicznych dylematach współczesnych badaczy staropolszczyzny. Część pierwsza: Uwagi ogólne oraz przypadek krytyki postkolonialnej, „Terminus”, t. 15 (2013), z. 3 (28), s. 359-382.
„Tradycyjni” czy „nowocześni”? O metodologicznych dylematach współczesnych badaczy staropolszczyzny. Część druga: queer theory oraz gay and lesbian studies, „Terminus”, t. 15 (2013), z. 3 (28), s. 383-400.
W dniach 16-19 września 2013 roku delegacja Centrum Badawczego Bibliografii Polskiej Estreicherów w Uniwersytecie Jagiellońskim uczestniczyła w charakterze współorganizatora w konferencji naukowej Міжнародний науково-практичний семінар: „Libri Descripti. Експертиза рідкісних і цінних видань”, którą urządzał uniwersytet charkowski, jako kontynuację naszych cyklicznych, organizowanych co trzy lata sympozjów krakowskich: Libri Separati. Starodruki polskie w państwowych bibliotekach Rosji, Białorusi, Ukrainy, Litwy i Finlandii (Kraków 2007) oraz Libri Recogniti. Starodruki polskie w państwowych bibliotekach Rosji, Białorusi, Ukrainy, Litwy i Finlandii (Kraków-Nowy Wiśnicz 2010). Obecną sesję nazwano spontanicznie dzieckiem spotkań krakowskich. Zresztą z wielką satysfakcją obserwowaliśmy starania „starodruczników” z Rosji, Białorusi, Ukrainy i Litwy, którzy inspirowani tamtymi konferencjami oraz możliwością dostępu do naszej Elektronicznej Bazy Bibliografii Estreichera i innych publikowanych przez nas narzędzi informatycznych oraz opracowań drukowanych podejmują wysiłek katalogowania swoich zasobów starodruków polskich. Ukazał się już katalog starodruków polskich uniwersytetu odeskiego, podjęto próbę opisu dubletów biblioteki uniwersytetu warszawskiego, które w XIX wieku trafiły do biblioteki uniwersyteckiej w Nieżynie (Niżyn), trwają końcowe prace nad katalogiem starodruków polskich z biblioteki uniwersytetu charkowskiego.
W trakcie obecnej konferencji naukowej prof. Wacław Walecki, dr Tomasz Nastulczyk i mgr Siess-Krzyszkowski w ciągu całego dnia 17. września 2013 roku prowadzili warsztaty mistrzowskie w zakresie bibliografii polskiej. Przedstawione zostało m.in. jak praktyczne korzystanie z nowości informatycznych wprowadzanych systematycznie do naszej EBBE i innych naszych narzędzi elektronicznych oraz źródeł drukowanych. Szczególnie zwrócono uwagę na identyfikację i poprawny opis bibliograficzny polskich starodruków znajdujących się w zasobach licznych bibliotek, których przedstawiciele uczestniczyli w konferencji. Osobnym zagadnieniem poruszonym w referacie dra Tomasza Nastulczyka była kwalifikacja starodruków do kategorii poloników według przyjętej w Bibliografii Estreichera nader nowoczesnej już w XIX wieku definicji operującej pojęciem przestrzeni kulturowej, głównie w rejonach pogranicza wschodniego ziem historycznego terytorium polskiego (tekst referatu dra Nastulczyka zostanie udostępniony w trzech wersjach językowych na witrynie Centrum). Mgr Stanisław Siess-Krzyszkowski, poruszył sprawę zapisek proweniencyjnych i ich rozszyfrowywania.
Dodatkowym owocem warsztatów charkowskich stało się zacieśnienie współpracy naukowej, zwłaszcza z biblioteką odeską (która udostępni nam odkryty niedawno materiał bibliograficzny), biblioteką w Nieżynie (od której pozyskamy informacje w zakresie proweniencji starodruków) i z biblioteką charkowską, która dzięki naszej pomocy merytorycznej sfinalizuje swój katalog starodruków polskich.
W dniach 16–19 września 2013 prof. dr hab. Wacław Walecki, mgr Stanisław Siess-Krzyszkowski oraz dr Tomasz Nastulczyk przebywali w Charkowie, gdzie uczestniczyli w międzynarodowym seminarium naukowo-praktycznym Міжнародний науково-практичний семінар «Libri Descripti. Експертиза рідкісних і цінних видань» (Biblioteka Uniwersytetu w Charkowie). Wygłosili tam wystąpienia o charakterze kursów mistrzowskich; m.in. dr Tomasz Nastulczyk: Piśmiennictwo wielojęzyczne a problem bibliografii narodowych). Nawiązano także liczne kontakty naukowe oraz poczyniono istotne ustalenia dotyczące opracowania obszernego zbioru charkowskich poloniców. Nadto w ramach powyższego seminarium uczestnicy otrzymali certyfikaty poświadczające odbycie pełnego kursu szkoleniowego.
Wystąpienie dra Tomasza Nastulczyka jest dostępne na stronie projektu Elektronicznej Bazy Bibliografii Estreicherów w języku polskim, niemieckim i rosyjskim:
http://www.estreicher.uj.edu.pl/pdf/web/viewer.html?file=tnpw_pl.pdf
http://www.estreicher.uj.edu.pl/pdf/web/viewer.html?file=tnpw_de.pdf
http://www.estreicher.uj.edu.pl/pdf/web/viewer.html?file=tnpw_ru.pdf
W dniach 19-24 sierpnia 2013 roku prof. Wacław Walecki brał udział w XV Międzynarodowym Kongresie Slawistów w Mińsku, zdając jako Przewodniczący sprawozdanie z działalności w kadencji 2008-2013 Komisji Słowiańskiej Bibliografii Literackiej i Komparatystycznej. Przedstawił też założenia i zasób bazy /link usunięty/ oraz perspektywy jej dalszego rozwoju. Jednocześnie organizował zespół do współpracy z naszym Centrum w zakresie niezbędnych kwerend do kolejnych tomów bibliografii dziewiętnastego wieku oraz przygotowywanych uzupełnień do bibliografii staropolskiej. Dzięki uprzejmości jednego z tamtejszych współpracowników pozyskaliśmy informację na temat trzech odkrytych przez niego kolejnych druków staropolskich nieznanych Bibliografii Estreichera.
Po długich oczekiwaniach ukazała się księga referatów wygłoszonych na organizowanej przez nas w roku 2010 sesji naukowej pod nazwą Libri Recogniti.
mgr Marta Kowalewska opublikowała założenia naszego nowego projektu (Baza proweniencji dawnej książki w Centrum Badawczym Bibliografii Polskiej Estreicherów UJ). Artykuł ukazał się w pracy zbiorowej: Z badań nad książką i księgozbiorami historycznymi, Warszawa 2012, t. 6.
Z głębokim żalem zawiadamiamy, że w dniu 11 czerwca 2013 roku zmarła
mgr Stefania Jadwiga Zychowiczowa
długoletni pracownik Zakładu Bibliografii Polskiej im. Karola Estreichera
w Uniwersytecie Jagiellońskim: polonistka, znawca literatury polskiej XIX wieku,
redaktor ośmiu tomów reedycji Bibliografii Polskiej XIX stulecia.
Pozostanie na zawsze w naszej wdzięcznej pamięci
jako osoba niezwykle subtelna, przyjaźnie nastawiona do wszystkich.
Pogrzeb odbędzie na Cmentarzu Bronowickim (przy ul. Pasternik 40)
w poniedziałek, 17 czerwca o godz. 13-tej.
Msza żałobna odprawiona zostanie o godz. 12-tej
w Kościele Stygmatów Św. Franciszka z Asyżu (ul. Ojcowska 1)
Dziekan Wydziału Polonistyki
Kierownik Centrum Bibliografii Polskiej Estreicherów
Koledzy, Koleżanki i Przyjaciele Bibliografowie
29-30 maja prof. dr hab. Wacław Walecki oraz dr Tomasz Nastulczyk przebywali w Brześciu (Białoruś) na międzynarodowej zagranicznej konferencji naukowej «Брестская Библия» – уникальный памятник культуры ХVІ в.: к 450-летию издания». Dr Tomasz Nastulczyk wystąpił z referatem List dedykacyjny Mikołaja Radziwiłła jako program ideowy „Biblii Brzeskiej". Wokół humanistycznych kontekstów i uwarunkowań studiów biblijnych. Nawiązano także liczne kontakty naukowe.
Tekst wystąpienia dra Nastulczyka opublikowano w wersji polskiej w czasopiśmie „Tematy i Konteksty” nr 4(9) 2014 (Staropolskie i oświeceniowe piśmiennictwo religijne. Tematy–konwencje–tradycja, red. nauk. Marek Nalepa i Grzegorz Trościński), Rzeszów 2014, s. 36-45, a także w wersji polsko-białoruskiej w tomie: Берасцейскія кнігазборы. Брэсцкая Біблія – унікальны помнік культуры XVI стагоддзя: да 450-годдзя выдання, пад агульнай рэдакцыяй доктара філалагічных навук М. В. Нікалаева, Брест 2014, s. 87-96.
W dniach 27-31 maja 2013 roku prof. Wacław Walecki i dr Tomasz Nastulczyk w towarzystwie naszych wolontariuszy: mgr Klaudyny Szewczyk i lic. Michała Gołębiowskiego przebywali w Brześciu na Białorusi, uczestnicząc w konferencji naukowej z cyklu Берестейские книгосборы: проблемы и перспективы исследования, tym razem poświęconej 450-leciu wydania Biblii Brzeskiej. Wszyscy uczestnicy wygłosili bardzo dobrze przyjęte referaty. Prof. Walecki w imieniu uczestników konferencji złożył kwiaty w domniemanym miejscu usytuowania drukarni w XVI wieku, dziś na terenie twierdzy brzeskiej. Prowadzono też rozmowy na temat współpracy z przedstawicielami bibliotek białoruskich w zakresie kwerend do kolejnych tomów bibliografii XIX wieku.
W dniach 13-18 maja oraz 3-7 czerwca 2013 r., w ramach wymiany bezpośredniej między UJ i Uniwersytetem Lwowskim, mgr Marta Kowalewska była na kwerendzie bibliotecznej we Lwowie: w różnych oddziałach Lwowskiej Narodowej Biblioteki Naukowej im. W. Stefanyka i w Bibliotece Naukowej Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. I. Franki. Celem kwerendy było sporządzenie i sprawdzenie opisów XIX-wiecznych druków do tomu 19. i 20. Bibliografii Polskiej, a także sprawdzenie zawartości katalogów bibliotecznych. Nasza dokumentalistka zrobiła wiele zdjęć kart tytułowych i innych stron różnych druków, które będą pomocne w opracowaniu haseł do Bibliografii.
22 kwietnia 2013 r. w Instytucie Badań Literackich PAN przy ul. Nowy Świat 72 w Warszawie mgr Marta Kowalewska miała wystąpienie pt. „Bajki” Franciszka Dzierżykraj-Morawskiego – problemy edycji, w ramach spotkań Ośrodka Badań Filologicznych i Edytorstwa Naukowego prowadzonego przez prof. Marię Prussak oraz uczestniczyła w spotkaniu uczestników grantu, redaktorów serii i innych zainteresowanych osób, dotyczącym kolejnych tomów serii Biblioteka Pisarzy Staropolskich oraz Biblioteka Pisarzy Polskiego Oświecenia, prac redakcyjnych, zasad współpracy, realizacji grantu itp.
Bajki Morawskiego zostaną wydane w serii Biblioteka Pisarzy Polskiego Oświecenia w ramach grantu.
W Centrum naszym odbyło się pierwsze spotkanie autorów rozpraw przygotowywanych do jednego z tomów międzynarodowego projektu KULTURA PIERWSZEJ RZECZPOSPOLITEJ W DIALOGU Z EUROPĄ. HERMENEUTYKA WARTOŚCI, finansowanego przez Narodowy Program Rozwoju Humanistyki (kierownik projektu: prof. dr hab. Alina Nowicka-Jeżowa). Redaktorem naukowym „krakowskiego" tomu: Dziedzictwo chrześcijaństwa średniowiecznego wobec wyzwań XV-XVI wieku. Franciszkanie, dominikanie i paulini. Między teologią a duszpasterstwem ludowym jest prof. dr hab. Wacław Walecki. Omówiono problematykę zaplanowanych rozpraw, które ogniskują się w kręgu hermeneutyki wartości; oparte są na badaniach źródłowych i będą stanowiły swego rodzaju monografię hybrydową, przewidzianą do kontynuowania, poszerzania o stare i nowe aspekty życia duchowego i kulturowego Polski przed Soborem Trydenckim. Do najważniejszych opracowań tego tomu (przygotowywanych ze wsparciem naukowym Centrum Badawczego Bibliografii Polskiej) należą takie zagadnienia jak 1. DOMINIKANIE wobec nowych nurtów pobożności w okresie przedtrydenckim, 2. DUCHOWOŚĆ PAULIŃSKA końca XV i I. poł. XVI wieku wobec laikatu, 3. PROBLEMATYKA KAZNODZIEJSKA przełomu XV i XVI wieku w Polsce wobec tradycji europejskiej. Franciszkanie, Dominikanie, Paulini, 4. OBRAZ I IKONA. Przejawy pobożności w odniesieniu do wybranych obiektów kultu w Polsce w kontekście europejskim w okresie przedtrydenckim, 5. PAMIĘĆ W DZIAŁANIU. Idea „rewolucji bernardyńskiej" w pieśniowości o tematyce maryjnej w kontekście form pamięci, 6. ODPUSTY A PRACA DUSZPASTERSKA. Przedtrydenckie nadania odpustowe udzielane Dominikanom, Franciszkanom i Paulinom w średniowiecznej Polsce - analiza porównawcza specyfiki tych dyplomów odpustowych w kontekście europejskim, 7. RÓŻANIEC PANNY MARYJEJ (1606) Abrahama Bzowskiego świadectwem dominikańskiej troski o pobożność powszechną, 8. JAKI MODEL POBOŻNOŚCI? Zakony Klarysek, Dominikanek i Bernardynek w świetle aksjologii przedtrydenckich aktów normatywnych i klasztornego piśmiennictwa pragmatycznego, 9. SUMMA CASUUM. Sumy kazuistyczne i moralne nauczanie Kościoła, 10. Polskie AUCTORITATES/FLORILEGIA jako źródło znajomości piśmiennictwa Zachodniego w rodzimych kręgach zakonnych, 11. RELIGIJNOŚĆ – DUCHOWOŚĆ – PRAKTYKI CODZIENNE. Franciszkanie polscy jako zakon kontaktu kulturowego.