Aktualnie dostępne tomy Bibliografii Polskiej dystrybuuje: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
*
Wszystkie przedsięwzięcia naukowe opisane w naszej Kronice są efektem pracy całego zespołu bibliografów zatrudnionych w Centrum, bez której nie byłyby one możliwe.
*
Zarządzeniem nr 56 z dnia 12 października 2007 roku JM Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego na wniosek prof. Wacława Waleckiego powolał w miejsce Zakładu Bibliografii Polskiej im. Karola Estreichera - Centrum Badawcze "Bibliografii Polskiej" Estreicherów. Cieszymy się z tego ważnego awansu naukowego naszej placówki.
prof. Wacław Walecki wziął udział z dwoma referatami w konferencji we Lwowie w rocznicę 70-lecia Biblioteki W. Stefanyka (Ossolineum): Львівська національна наукова бібліотeка України імені В. Стефаника: історія і сучасність. Referat drukowany: Cтaниcлaв Bиcпяннcький тa львівськi шлюби Янa Kaзимиpa: нayкoвe ece, referat wygłoszony: Narracja w „Żywocie Pana Jezu Krysta” Baltazara Opecia (1522) na przykładzie apokryficznego opisu cudu w Kanie Galilejskiej. Dodatkowo: udział w dyskusji na temat starodruków ukraińskich (np. niesłusznie kwalifikowanych do nich przez niektórych bibliotekarzy druków Szwajpolta Fiola).
mgr Magdalena Romanowska i mgr Magdalena Sokołowska przebywały we Lwowie jako stypendystki Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prowadziły bardzo potrzebne i owocne dla nas badania bibliograficzne w Bibliotece Naukowej im. Stefanyka (Ossolineum) oraz w Bibliotece Uniwersyteckiej. Odnalazły cały szereg interesujących nas polskich druków i czasopism niedostępnych w Polsce.
II Międzynarodowa Konferencja: Libri Recogniti. Starodruki polskie
w państwowych bibliotekach Rosji, Ukrainy, Białorusi, Finlandii i Litwy.
Kraków-Nowy Wiśnicz, 11.–15. października 2010 r.
W dniach 11–15 października 2010 r. Centrum Badawcze Bibliografii Polskiej Estreicherów w Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Muzeum Ziemi Wiśnickiej w Nowym Wiśniczu zorganizowały II Międzynarodową Konferencję Naukową Libri Recogniti, poświęconą starodrukom polskim znajdującym się w bibliotekach państwowych Rosji, Ukrainy, Białorusi, Finlandii i Litwy.
Odbyła się ona na Zamku Lubomirskich w Nowym Wiśniczu, zaś wsparcia finansowego udzieliło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Gmina Nowy Wiśnicz i Uniwersytet Jagielloński. Celem konferencji było zapoznanie się ze stanem badań nad zasobami książki polskiej pozostającymi za naszą wschodnią granicą.
W pierwszym dniu konferencji referaty wygłaszali goście z Finlandii, Rosji, Białorusi, Litwy i Ukrainy, którzy pod znakomitym przewodnictwem dr Jolanty Gwioździk z Uniwersytetu Śląskiego przedstawili rezultaty własnych badań nad polskimi zbiorami.
Dwa pierwsze z prezentowanych referatów dotyczyły zbiorów znajdujących się w Centralnej Bibliotece Naukowej Państwowego Uniwersytetu im. W. Karazina w Charkowie. Irena Żurawlewa, dyrektor tej biblioteki przedstawiła zapisy proweniencyjne znajdujące się w starodrukach polskich z tamtej kolekcji, zaś Marina Bobrowa z Oddziału zabytków książkowych, rzadkich wydań i rękopisów zaprezentowała książki z Biblioteki Zahinickiej z kolekcji Urbanowskich-Starzyńskich.
Kolejny referat wygłosiła dr Irina Kaczur, pracownik naukowy Oddziału książki rzadkiej Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka, która omówiła autografy, dedykacje i marginalia zamieszczone w starodrukach, stanowiące ważny materiał źródłowy informujący o autorach i użytkownikach książek.
Następnie dr Aleksander Stefanowicz wygłosił referat o proweniencjach w polskich starodrukach w zbiorach Centralnej Naukowej Biblioteki Akademii Nauk w Mińsku na Białorusi, zaś dr Sirka Havu z Helsinek omówiła polską kolekcję darowaną Uniwersytetowi w Helsinkach w latach 30tych XIX w., obecnie znajdującą się w Narodowej Bibliotece Finlandii.
Marija Ivanovič z Wilna zaprezentowała druki wileńskie z okresu Powstania Kościuszkowskiego i przedstawiła historię wydania spisu kontrolnego Polska książka na Litwie w XVII wieku. Z kolei dr Elena Polewszczikowa z Odessy zajęła się polonikami w zbiorach Woroncowych znajdujących się w odeskiej bibliotece uniwersyteckiej, natomiast Galina Kireewa z Mińska omówiła proweniencje poloniców znajdujących się w Bibliotece Narodowej Białorusi.
Dwa kolejne referaty dotyczyły zbiorów lwowskich. Dr Swietlana Zinczenko zaprezentowała wyniki badań nad superekslibrisami Stanisława Lubomirskiego znajdującymi się na okładkach książek przechowywanych w bibliotece Uniwersytetu Lwowskiego, które pozwoliły na odnalezienie ocalałej z pożaru części książek ze zbioru klasztornego w Wiśniczu, zaś Natalia Szwec omówiła wydania z typografii Lwowskiego Kolegium Jezuickiego.
Dr Irena Ciborowska-Rymarowicz z Kijowa poświęciła swój referat bibliotekom klasztorów rzymskokatolickich, które funkcjonowały na Wołyniu w XVI–XVIII w., natomiast dr Olga Guseva z Petersburga omówiła starodruki polskie z prywatnych kolekcji Oddziału Słowiańskiego Biblioteki Rosyjskiej Akademii Nauk w Sankt Petersburgu.
Dr Irina Velikodnaya z Moskwy zaprezentowała polskie rękopiśmienne teksty znajdujące się w Bibliotece Naukowej Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego im. M. Łomonosowa, zaś Olga Kołosowska ze Lwowa przedstawiła stan badań oraz opracowania bibliograficzne starych druków biblioteki Baworowskich zachowanych w ossolińskich zbiorach Oddziału Książki Rzadkiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka.
Aleksander Bovkalo omówił zbiór polskich starodruków znajdujących się w Bibliotece Prawosławnej Akademii Duchownej w Petersburgu, zaś prof. Ludmiła Jankowska z Uniwersytetu Gdańskiego zaprezentowała polonica w zbiorach Biblioteki Moskiewskiej Drukarni Synodalnej (obecnie w zbiorach Rosyjskiego Państwowego Archiwum Akt Dawnych w Moskwie).
Ostatni referat wygłoszony w tym dniu przez dr Olgę Vołkową dotyczył zbiorów biblioteki płockiego gimnazjum męskiego znajdujących się w Oddziale Słowiańskim BAN w Sankt Petersburgu.
Pod koniec pierwszego dnia konferencji goście krajowi i zagraniczni uczestniczyli w nadzwyczajnym posiedzeniu (tzw. zmyszeniu) Rycerskiego Zakonu Bibliofilskiego z Kapitułą Orderu Białego Kruka, na którym sam Wielki Mistrz Zakonu dr inż. Jerzy Duda przedstawił dzieje tegoż zgromadzenia. Ponad to Archiekslibrisofil mgr Andrzej Znamirowski, założyciel Galerii Ekslibrisu w Domu Kultury „Podgórze” w Krakowie, opowiedział o ekslibrisach polskich, zaś Brat Bibliograf (w Zakonie z tytulaturą Strażnik Gniazda Bibliografii Polskiej), kierownik Centrum Badawczego Bibliografii Polskiej Estreicherów w UJ, prof. dr hab. Wacław Walecki, zaprezentował Literacką i Komparatystyczną Bibliografię Slawistyczną, nową bazę dostępną w Internecie, która będzie scalała podmiotową i przedmiotową bibliografię slawistyczną (http://www.biblioslav.pl). Rycerski Zakon Bibliofilski przygotował również miłą niespodziankę dla burmistrza Nowego Wiśnicza pana mgra inż. Stanisława Gaworczyka w postaci faksymilowego wydania pierwszego polskiego przekładu Kodeksu Napoleona z 1808 roku.
Dnia 13. października goście zagraniczni zwiedzali ziemię wiśnicką, natomiast kolejny dzień konferencji (14 października) rozpoczął referat Switłany Pozichowskiej z Ostroga dotyczący księgozbioru Lubomirskich z Równego. Następnie pracownicy i osoby związane z Centrum Badawczym Bibliografii Polskiej Estreicherów, naukowo związane z prof. W. Waleckim, przedstawili stan prowadzonych przez siebie indywidualnych badań, w ramach przygotowywanych doktoratów i habilitacji: mgr Sylwia Sawicka przedstawiła swoje badania nad modlitewnikiem Księżnej Gertrudy, natomiast mgr Anna Skobel w swoim referacie zaprezentowała motyw upersonifikowanej śmierci w literaturze i sztuce europejskiej od XII do XVII wieku; mgr Magdalena Mnikowska omówiła Collectanea z dziejopisów tureckich rzeczy do historii polskiej służączych z dodatkiem objaśnień potrzebnych i krytycznych uwag Józefa Sękowskiego, jako ważne źródło wiadomości tureckich o Polsce; mgr Magdalena Romanowska zajęła się kryteriami, które miały wpływ na kształtowanie się wzajemnego wizerunku Polaków i Moskiwicinów w XVI i XVII wieku, zaś mgr Agnieszka Lipińska wygłosiła referat dotyczący znaczenia pojęcia czasu w poezji Jana Kochanowskiego; dr Małgorzata Krzysztofik omówiła XVII-wieczne krakowskie kalendarze astrologiczne, jako źródło ówczesnego pojmowaniu przestrzeni i czasu oraz obrazu Boga i człowieka; mgr Łukasz Winczura wygłosił referat na temat symbiozy literatury i heraldyki na przykładzie herbu Szreniawy Lubomirskich. Dwa następne referaty dotyczyły epoki Oświecenia. Dr Jolanta Kowal nakreśliła obraz kultury piśmienniczej Litwy doby Oświecenia porozbiorowego, zaś mgr Aleksandra Dawiec przedstawiła rolę Lwowa, jako ważnego oświeceniowego ośrodka na Wschodzie Rzeczypospolitej. Ostatnie dwa wystąpienia były ściśle związane tematycznie z przedmiotem zainteresowań Centrum Badawczego Bibliografii Polskiej Estreicherów. Mgr Alina Baran przedstawiła zapiski Karola Estreichera odnalezione na wyklejkach i kartach ochronnych starodruków znajdujących się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, zaś mgr Magdalena Sokołowska zaprezentowała ekslibrisy w księgozbiorze Estreicherów znajdującym się w CBBPE.
Konferencję zakończyła uroczysta kolacja, w czasie której zagraniczni goście otrzymali upominki w postaci książek.
Konferencja przyczyniła się do poszerzenia wiedzy o zbiorach starodruków polskich znajdujących się na Wschodzie jak i do zacieśnienia wzajemnej współpracy w zakresie dokumentowania tego jakże ważnego wspólnego dorobku kulturowego. W istotny sposób pomogła także w poszerzeniu materiału źródłowego wykorzystywanego w bieżących pracach Centrum Badawczego Bibliografii Polskiej Estreicherów w UJ.
mgr Beata Grzybek
dokumentalista
Centrum Badawcze Bibliografii Polskiej Estreicherów
Uniwersytet Jagielloński
Trwają intensywne przygotowania do organizacji naszej II Międzynarodowej Konferencji Libri Recogniti. Starodruki polskie w państwowych bibliotekach Rosji, Ukrainy, Białorusi i Litwy.
Pod opieką naszego Centrum ruszyła w Internecie nowa baza: Literacka i Komparatystyczna Bibliografia Slawistyczna. Miejsce to jest warsztatem pracy Komisji Słowiańskiej Bibliografii Komparatystycznej i Literaturoznawczej, którą powołał z inicjatywy prof. dra hab. Lucjana Suchanka w dniu 13.09.2008 Międzynarodowy Komitet Slawistów w trakcie XIV Międzynarodowego Kongresu Slawistów w Ohrydzie (Republika Macedonii), obradujący w dniach 10-17.09.2008. Przewodniczącym Komisji jest prof. dr hab. Wacław Walecki (Uniwersytet Jagielloński). Przedmiotem zainteresowania, jak również prac Komisji jest gromadzenie oraz udostępnianie informacji, a także koordynowanie, inspirowanie i własne prowadzenie badań z zakresu slawistycznej bibliografii podmiotowej i podmiotowej o charakterze komparatystycznym i wewnątrznarodowym w odniesieniu do literaturoznawstwa tudzież kulturoznawstwa. Objawia się to poprzez scalanie na tej witrynie internetowej informacji istniejących i tworzenie nowych, aby była ona punktem wyjścia dla całej bibliografii słowiańskiej. System i jego Bazy rodzime, po osiągnięciu wersji 1.0, dofinansowanej przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego są obecnie w stadium stałego rozwoju. Prawa autorskie do koncepcji bazy posiada Wacław Walecki.
Z wielką radością powitaliśmy decyzję odpowiedniej komisji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na temat pozytywnego rozpatrzenia naszego wniosku o finansowanie drugiej międzynarodowej konferencji: Libri Recogniti. Starodruki polskie w zbiorach państwowych bibliotek Rosji, Białorusi, Ukrainy i Litwy. Sesja będzie współorganizowana i współfinansowana przez Muzeum Ziemi Wiśnickiej, będzie się odbywała w Zamku Lubomirskich w Nowym Wiśniczu, w dniach 11-15 października 2010 roku. Spodziewamy się po niej kolejnych ważnych rezultatów naukowych, pozwalających poszerzyć nasz wiedzę na temat polskiego dziedzictwa kulturowego pozostającego za granicą w zakresie piśmiennictwa narodowego oraz cennych, nieznanych materiałów do naszej pracy nad Bibliografią Estreichera.
Po długich oczekiwaniach ukazała się księga referatów wygłoszonych na organizowanej przez nas w roku 2007 sesji naukowej pod nazwą Libri Separati.