Biblioteka Sapiehów z Krasiczyna

Krasiczyńska biblioteka Sapiehów stanowi jeden z najcenniejszych polskich zbiorów bibliotecznych zachowanych do czasów obecnych. Jego olbrzymia wartość nie wiąże się jednak wyłącznie z obecnością w zbiorach sapieżyńskich poszczególnych tomów o dużej wartości historycznej i kulturowej (takich jak inkunabuły czy starodruki polskie i zagraniczne). Krasiczyńska biblioteka Sapiehów stanowi bowiem jeden z nielicznych zbiorów magnackich, który w całości dotrwał do czasów dzisiejszych. Zachowany, kompletny i nienaruszony zespół krasiczyński jest nie tylko kolekcją konkretnych wartościowych druków, lecz stanowi jako całość autonomiczne dobro kultury i samodzielny przedmiot zainteresowania badaczy. Charakter tego unikalnego zespołu można docenić szczególnie na tle losów innych magnackich kolekcji: Biblioteki Krasińskich, niemal w całości spalonej w 1944 roku, Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, również w znacznej części zniszczonej podczas II wojny światowej, czy Biblioteki Tarnowskich z Dzikowa, utraconej podczas pożaru w 1927 roku. Niejedna zachowana biblioteka magnacka poniosła też poważne straty z powodu częściowego rozproszenia zbiorów przez spadkobierców. W tym kontekście należy szczególnie docenić gest właścicieli biblioteki krasiczyńskiej, którzy, świadomi autonomicznej wartości swego zbioru oraz konieczności zachowania jego integralnego charakteru jako pomnika kultury polskiej, zaoferowali jego sprzedaż w całości dotychczasowemu depozytariuszowi zbiorów, Zamkowi Królewskiemu na Wawelu. W momencie, w którym Dyrekcja Zamku Królewskiego zakupiła księgozbiór sapieżyński, w pełni rozumiejąc i popierając potrzebę zachowania go w całości jako narodowego dobra kultury, a także chcąc uniknąć w przyszłości ryzyka jego rozproszenia, naglącą potrzebą stało się opracowanie pełnego, szczegółowego katalogu, co udało się we współpracy merytorycznej Zamku Królewskiego na Wawelu z Centrum Badawczym Bibliografii Polskiej Estreicherów w Uniwersytecie Jagiellońskim. (z recenzji wydawniczej dra Tomasza Nastulczyka