Nazwisko i imię:
Sakowicz Kassian Kalikst, Archimandryta Dubieński, Bazylianin, poźniej ksiądz rzyms. katol.
Tytuł:
Επανόρθωσις Abo Perspectiwa, Y Obiasnienie Błędow, Herezyey, y Zabobonow, w Grekoruskiey Cerkwi Disunitskiey ták w Artykułách Wiáry, iáko w Administrowániu Sákrámentow, y w inszych Obrządkách y Ceremoniách znayduiących się. Zebrána y nápisána Przez Wiel. X. Kassiana Sakowicza, Przed tym Archimandrytę Dubienskiego Vnitá, A teraz Kápłaná Rzymskiego Kościołá, Per Dispensam Sanctae Sedis Apostolicae, Dla wielkiego prześladowániá od Rusi, że im te Błędy y zabobony y Herezye w ich Wierze pokazywał. Ktore z ichże Służebnikow, Trebnikow, to iest, Mszałow y Agend, y Ustáwow tákże z Skribentow są wybráne, y nie w inszy cel y koniec ná świát wydánie (sic). Tylko żeby Katholicy Rzymianie o nich wiedząc, z miłości ku Narodowi Ruskiemu, chcieli go z tych Błędow wywodzić, y do Jedności skutecznej z Kościołem S. Rzymskim przywodzić.
Miejsce i rok wydania:
W Krakowie, W Drukárni Wáleryaná Piątkowskiego, Roku 1642. Ego quos amo arguo & castigo, aemulare ergo & Paenitentiam age: Apoc. 3.
Opis/komentarz:
w 4ce, k. 18 nlb., str. 119 i 1 nlb.
Na odwr. tyt. herb Lubom, i 8 wierszy; dedyk. Stan. Lubomirskiemu woj. krak., zatytułowana u góry stron jako „Przedmowá” a dat. z Krakowa 1642 Nouembris (dopisano w egz. Czart.: 10). — Poczem druga przedmowa do czytelnika religiey grekoruskiej. — Następnie Regestr (pierwszy) oraz Drugi Regestr niektorych błędów (z Apologii Melet. Smotrzyckiego, Philaleta, Orthologa, Gergona Katechizmu). Na k. E2 verso wylicza też innych skrybentów y matheologów schismat. (Kleryka Ostrogs., W. Surazskiego, Antygrafiste, Weryfikatora, Elenchusa, Antydotistę). Są to wszystko pseudonimy, o których obacz pod Broniewski, Mużyłowski, Smotrycki itp. — Na końcu Regestru: Przestroga o Polsce w R. 1644... i dwuwiersz: Chociaż Kalendarz nie iest to artykuł wiary Lecz różność w nim przynosi szkod Rusi bez miary.
W przedmowach dużo szczegółów autobiograficznych, podobnie jak w tekście. Wiele rzeczy do historji kalendarza w Polsce bardzo ważnych, a także do historji obrządku ruskiego. W przedmowie: do Czytelnika tłómaczy się, dlaczego przeszedł na obrzędek łaciński. Chwali Pocieja, Rutskiego, Korsaka, św. Józafata, Morochowskiego, Poczapowskiego i Smotrzyckiego Chwali też Mohiłę, że cerkwie restaurował. Na str. 4 powiada, że pierwszy Pociej Metropolita wskrzesił Sakrament Bierzmowania. Na str. 31 wytyka, że bywa po monasterach i 100 i 200 czerńców, a nie zna żadnego, któryby kazanie powiedział, albo co by casus conscientiae wiedział. Na str. 33 że pop Andrzej Kosiło w Stryju z popadią swoją służbę Bożą odprawiał, bo ona lepiej niż pop czytać umiała („Bies ją wie kto ją na Dyakonissę postrzygał”). Na str. 41 sarka na to, że popi carskie wrota zamykają, ażeby żaden z wiernych nie widział Ciała Pańskiego, że barszczem i jabłecznikiem komunikują. Na str. 107 zarzuca popom symoniję.
Strony 31—32 dwa razy podane, przyczem zamiast pierwszego 32 jest 22, a zamiast str. 118 błędnie 181.
Odpowiadali na to pismo Orański (Wojna) w r. 1645 i Mohiła (Litos 1644).
Treść omawia Brückner w Kwart. hist. 1896. str. 631.
Jocher 3054, — Niesiecki IV 4. — Studziński w Rozpr. Akad. (filol.) XXVIII s. 73. — Juszyńs. II 151 (pisze, iż Jan Dubowicz unita wystąpił przeciw Perspektywie, co mylne).
Lokalizacja:
Branic. — Czartor. — Dzików. — Jagiell. — Ossol. — Zamoj.
Całość:
Sakowicz Kassian Kalikst, Archimandryta Dubieński, Bazylianin, poźniej ksiądz rzyms. katol.
Επανόρθωσις Abo Perspectiwa, Y Obiasnienie Błędow, Herezyey, y Zabobonow, w Grekoruskiey Cerkwi Disunitskiey ták w Artykułách Wiáry, iáko w Administrowániu Sákrámentow, y w inszych Obrządkách y Ceremoniách znayduiących się. Zebrána y nápisána Przez Wiel. X. Kassiana Sakowicza, Przed tym Archimandrytę Dubienskiego Vnitá, A teraz Kápłaná Rzymskiego Kościołá, Per Dispensam Sanctae Sedis Apostolicae, Dla wielkiego prześladowániá od Rusi, że im te Błędy y zabobony y Herezye w ich Wierze pokazywał. Ktore z ichże Służebnikow, Trebnikow, to iest, Mszałow y Agend, y Ustáwow tákże z Skribentow są wybráne, y nie w inszy cel y koniec ná świát wydánie (sic). Tylko żeby Katholicy Rzymianie o nich wiedząc, z miłości ku Narodowi Ruskiemu, chcieli go z tych Błędow wywodzić, y do Jedności skutecznej z Kościołem S. Rzymskim przywodzić.
W Krakowie, W Drukárni Wáleryaná Piątkowskiego, Roku 1642. Ego quos amo arguo & castigo, aemulare ergo & Paenitentiam age: Apoc. 3.
w 4ce, k. 18 nlb., str. 119 i 1 nlb.
Na odwr. tyt. herb Lubom, i 8 wierszy; dedyk. Stan. Lubomirskiemu woj. krak., zatytułowana u góry stron jako „Przedmowá” a dat. z Krakowa 1642 Nouembris (dopisano w egz. Czart.: 10). — Poczem druga przedmowa do czytelnika religiey grekoruskiej. — Następnie Regestr (pierwszy) oraz Drugi Regestr niektorych błędów (z Apologii Melet. Smotrzyckiego, Philaleta, Orthologa, Gergona Katechizmu). Na k. E2 verso wylicza też innych skrybentów y matheologów schismat. (Kleryka Ostrogs., W. Surazskiego, Antygrafiste, Weryfikatora, Elenchusa, Antydotistę). Są to wszystko pseudonimy, o których obacz pod Broniewski, Mużyłowski, Smotrycki itp. — Na końcu Regestru: Przestroga o Polsce w R. 1644... i dwuwiersz: Chociaż Kalendarz nie iest to artykuł wiary Lecz różność w nim przynosi szkod Rusi bez miary.
W przedmowach dużo szczegółów autobiograficznych, podobnie jak w tekście. Wiele rzeczy do historji kalendarza w Polsce bardzo ważnych, a także do historji obrządku ruskiego. W przedmowie: do Czytelnika tłómaczy się, dlaczego przeszedł na obrzędek łaciński. Chwali Pocieja, Rutskiego, Korsaka, św. Józafata, Morochowskiego, Poczapowskiego i Smotrzyckiego Chwali też Mohiłę, że cerkwie restaurował. Na str. 4 powiada, że pierwszy Pociej Metropolita wskrzesił Sakrament Bierzmowania. Na str. 31 wytyka, że bywa po monasterach i 100 i 200 czerńców, a nie zna żadnego, któryby kazanie powiedział, albo co by casus conscientiae wiedział. Na str. 33 że pop Andrzej Kosiło w Stryju z popadią swoją służbę Bożą odprawiał, bo ona lepiej niż pop czytać umiała („Bies ją wie kto ją na Dyakonissę postrzygał”). Na str. 41 sarka na to, że popi carskie wrota zamykają, ażeby żaden z wiernych nie widział Ciała Pańskiego, że barszczem i jabłecznikiem komunikują. Na str. 107 zarzuca popom symoniję.
Strony 31—32 dwa razy podane, przyczem zamiast pierwszego 32 jest 22, a zamiast str. 118 błędnie 181.
Odpowiadali na to pismo Orański (Wojna) w r. 1645 i Mohiła (Litos 1644).
Treść omawia Brückner w Kwart. hist. 1896. str. 631.
Jocher 3054, — Niesiecki IV 4. — Studziński w Rozpr. Akad. (filol.) XXVIII s. 73. — Juszyńs. II 151 (pisze, iż Jan Dubowicz unita wystąpił przeciw Perspektywie, co mylne).
Branic. — Czartor. — Dzików. — Jagiell. — Ossol. — Zamoj.
Επανόρθωσις Abo Perspectiwa, Y Obiasnienie Błędow, Herezyey, y Zabobonow, w Grekoruskiey Cerkwi Disunitskiey ták w Artykułách Wiáry, iáko w Administrowániu Sákrámentow, y w inszych Obrządkách y Ceremoniách znayduiących się. Zebrána y nápisána Przez Wiel. X. Kassiana Sakowicza, Przed tym Archimandrytę Dubienskiego Vnitá, A teraz Kápłaná Rzymskiego Kościołá, Per Dispensam Sanctae Sedis Apostolicae, Dla wielkiego prześladowániá od Rusi, że im te Błędy y zabobony y Herezye w ich Wierze pokazywał. Ktore z ichże Służebnikow, Trebnikow, to iest, Mszałow y Agend, y Ustáwow tákże z Skribentow są wybráne, y nie w inszy cel y koniec ná świát wydánie (sic). Tylko żeby Katholicy Rzymianie o nich wiedząc, z miłości ku Narodowi Ruskiemu, chcieli go z tych Błędow wywodzić, y do Jedności skutecznej z Kościołem S. Rzymskim przywodzić.
W Krakowie, W Drukárni Wáleryaná Piątkowskiego, Roku 1642. Ego quos amo arguo & castigo, aemulare ergo & Paenitentiam age: Apoc. 3.
w 4ce, k. 18 nlb., str. 119 i 1 nlb.
Na odwr. tyt. herb Lubom, i 8 wierszy; dedyk. Stan. Lubomirskiemu woj. krak., zatytułowana u góry stron jako „Przedmowá” a dat. z Krakowa 1642 Nouembris (dopisano w egz. Czart.: 10). — Poczem druga przedmowa do czytelnika religiey grekoruskiej. — Następnie Regestr (pierwszy) oraz Drugi Regestr niektorych błędów (z Apologii Melet. Smotrzyckiego, Philaleta, Orthologa, Gergona Katechizmu). Na k. E2 verso wylicza też innych skrybentów y matheologów schismat. (Kleryka Ostrogs., W. Surazskiego, Antygrafiste, Weryfikatora, Elenchusa, Antydotistę). Są to wszystko pseudonimy, o których obacz pod Broniewski, Mużyłowski, Smotrycki itp. — Na końcu Regestru: Przestroga o Polsce w R. 1644... i dwuwiersz: Chociaż Kalendarz nie iest to artykuł wiary Lecz różność w nim przynosi szkod Rusi bez miary.
W przedmowach dużo szczegółów autobiograficznych, podobnie jak w tekście. Wiele rzeczy do historji kalendarza w Polsce bardzo ważnych, a także do historji obrządku ruskiego. W przedmowie: do Czytelnika tłómaczy się, dlaczego przeszedł na obrzędek łaciński. Chwali Pocieja, Rutskiego, Korsaka, św. Józafata, Morochowskiego, Poczapowskiego i Smotrzyckiego Chwali też Mohiłę, że cerkwie restaurował. Na str. 4 powiada, że pierwszy Pociej Metropolita wskrzesił Sakrament Bierzmowania. Na str. 31 wytyka, że bywa po monasterach i 100 i 200 czerńców, a nie zna żadnego, któryby kazanie powiedział, albo co by casus conscientiae wiedział. Na str. 33 że pop Andrzej Kosiło w Stryju z popadią swoją służbę Bożą odprawiał, bo ona lepiej niż pop czytać umiała („Bies ją wie kto ją na Dyakonissę postrzygał”). Na str. 41 sarka na to, że popi carskie wrota zamykają, ażeby żaden z wiernych nie widział Ciała Pańskiego, że barszczem i jabłecznikiem komunikują. Na str. 107 zarzuca popom symoniję.
Strony 31—32 dwa razy podane, przyczem zamiast pierwszego 32 jest 22, a zamiast str. 118 błędnie 181.
Odpowiadali na to pismo Orański (Wojna) w r. 1645 i Mohiła (Litos 1644).
Treść omawia Brückner w Kwart. hist. 1896. str. 631.
Jocher 3054, — Niesiecki IV 4. — Studziński w Rozpr. Akad. (filol.) XXVIII s. 73. — Juszyńs. II 151 (pisze, iż Jan Dubowicz unita wystąpił przeciw Perspektywie, co mylne).
Branic. — Czartor. — Dzików. — Jagiell. — Ossol. — Zamoj.