Poniżej zamieszczamy kilka uwag dotyczących naszego projektu i zasad oraz sposobów korzystania z bazy. Nie jest to wszakże obowiązkowa "instrukcja obsługi", lecz jedynie objaśnienie, pomoc w rozwiązywaniu pojawiających się ewentualnie problemów, wątpliwości, pytań. Nasz system dobrze poznaje się w trakcie bezpośredniego użytkowania, najlepiej "z marszu", chętnie według zasady: don`t worry, be happy... now.
Dokładamy też wszelkich starań, aby system nasz działał prawidłowo w każdym środowisku informatycznym, niemniej zaleca się stosowanie możliwie nowych wersji przeglądarek internetowych, a wśród nich Mozilla Firefox...
O nas i o naszym projekcie
Centrum Badawcze Bibliografii Polskiej Estreicherów w Uniwersytecie Jagiellońskim przedstawia przygotowywaną przez nas Elektroniczną Bazę Bibliografii Polskiej Estreichera. System obejmuje wszystkie części Bibliografii Polskiej Estreicherów w postaci już dostępnych kopii oryginalnych stronic poszczególnych tomów do korzystania za pomocą elektronicznego indeksu haseł, będącego na ukończeniu oraz zawiera bazy danych przetwarzające materiał całej, to jest staropolskiej, dziewiętnastowiecznej i chronologicznej części Bibliografii (rozwijane stopniowo). Stanowiąc placówkę naukową założoną przez Karola Estreichera Juniora jako jedyni dysponujemy autoryzowaną wersją Bibliografii (w oparciu o materiały archiwalne),gromadzimy niezbędne uzupełnienia oraz korektury do niej i testamentem Profesora wyłącznie upoważnieni jesteśmy prawnie, a także etycznie do wszelkich prac związanych z jej kontynuacją, jak również doskonaleniem w każdej formie przekazu.
Aktualny stan zawartości
ELEKTRONICZNEJ BAZY BIBLIOGRAFII ESTREICHERA
-
Część III: Staropolska:
-
w bazie dane z t. 12─36/2
-
w indeksie hasła z tomów 12─36/2 oraz z pierwszego zeszytu dopełnień (1999),
-
łącznie 191 500 haseł
-
-
Część I: Bibliografia XIX w.:
-
w bazie dane nowego wydania: t. 1─20 (A ─Kraju)
-
w indeksie hasła pierwszego wydania od Krak ─Żyzń i hasła nowego wydania t. 1-20 (A ─Kraju)
-
czyli łącznie prawie 192 200 haseł ze wszystkich części bibliografii XIX wieku; jest to jedyne tego typu narzędzie do pracy naukowej nad piśmiennictwem polskim tego stulecia
-
-
Część II: Chronologiczna
-
w całości dostęp przez rok wydania i przez hasło albo dowolny ciąg znaków
-
-
Uzupełnienia do Bibliografii Polskiej:
-
w bazie ok. 1800 jednostek bibliograficznych
-
-
Prezentacja oryginalnych stronic Bibliografii:
-
dostępne wszystkie wydane tomy; nadto t. 8─11 w odrębnym module: Bibliografia Polska/Spis Chronologiczny
-
- NOWOŚCI
- System został rozbudowany o możliwość kopiowania adresu internetowego prowadzącego do konkretnego hasła i wpisywania go z innego komputera w celu bezpośredniego dotarcia w to samo miejsce Bibliografii.
- Wprowadziliśmy zaznaczanie rekordów odwiedzonych (poprzez to, że zostaje przekreślony numer identyfikacyjny rekordu) do czasu zakończenia danej sesji pracy z Systemem.
- Ukończyliśmy prace nad stworzeniem możliwości wielokierunkowego wyboru, to znaczy np. podanie ciagu znaków Kraków spowoduje wybranie również rekordów zawierających ciagi znaków Cracovia, Krakau itp. Rozbudowa systemu w tym zakresie spowoduje także wybieranie m.in. różnych wersji tego samego nazwiska. Służą do tego opcje: Alternacje słowne, Alternacje literowe.
-
Wprowadziliśmy także opcję pracy na wybranych rekordach zapisanych na założonym w bazie indywidualnym koncie użytkownika (logowanie i rejestracja po lewej u góry ekranu). Ze względu jednak na szerokie możliwości, jakie daje to kolejne bibliograficzno-informatyczne narzędzie badawcze w zakresie jego obsługi i uzyskiwanych wyników – prosimy zainteresowane osoby o bezpośredni kontakt z naszym Centrum drogą mailową w celu udzielenia odpowiednich porad do konkretnego problemu badawczego.
- W zakładce "Inne nasze bazy" budujemy systemy uzupełniajace Bibliografię Estreichera, np. w postaci katalogów nieistniejących bibliotek, albo udostępnienia innych opracowań bibliograficznych (trzy tomy dzieła Adama Jochera).
Życzymy owocnego korzystania
z naszych autoryzowanych
przez Centrum Badawcze
"Bibliografii Polskiej" Estreicherów
źródłowych materiałów naukowych
prof. dr hab. Wacław Walecki
Uwagi dla korzystających z EBBE
- Zwracamy się do wszystkich użytkowników naszej Elektronicznej Bazy Bibliografii Estreichera (EBBE) z gorącą prośbą o nadsyłanie na adres kierownika Centrum Badawczego Bibliografii Polskiej Estreicherów wszelkich uwag dotyczących doskonalenia struktury Bazy oraz własnych lub „zasłyszanych” uzupełnień do jej działu trzeciego. Część bowiem Bazy poświęcona materiałom do uzupełnień Bibliografii Estreichera zawiera zapisy, gromadzone w jeszcze niezredagowanej ostatecznie postaci, które już w tej chwili mogą być pomocne osobom zainteresowanym – w ich własnej pracy naukowej, zanim z czasem zostaną ostatecznie opracowane.
- Jeśli w wyniku korzystania z Bazy pojawią się jakiekolwiek wątpliwości co do uzyskanych wyników, zaleca się konfrontowanie materiału elektronicznego z drukowaną wersją Bibliografii.
- Sprawność operacyjna Bazy zależy od aktualnego obciążenia sieci oraz od klasy sprzętu, którym posługuje się użytkownik.
- Obecnie Baza w części staropolskiej i w części XIX wieku odzwierciedla drukowaną wersję Bibliografii Polskiej. Oznacza to, że staramy się odtwarzać także i nietypowe znaki stosowane w różnym czasie w poszczególnych tomach przez ponad 140 lat ich ukazywania się. Jedynym odstępstwem jest zamiana starego zapisu niemieckich "umlautów" z wersji z małym "e" ponad właściwą literą, które do czasu rozwiązania problemów technicznych zamieniamy odpowiednio na æ, œ i ue . W związku z tym ze względu na potrzebę poprawnego odczytywania znaków nietypowych zaleca się używanie możliwie wysokiej wersji systemu Windows oraz przeglądarki Internet Explorer. Również nie wprowadzono żadnych istotnych zmian do materiału Bibliografii o charakterze merytorycznym (pozostawiając to na przyszłość), dlatego na przykład podane tu lokalizacje mają przede wszystkim wartość historyczną, pokazując m.in., niejako mimowolnie, straty kultury polskiej powstałe w wyniku I i II wojny światowej. Dzisiejszą dostępność wymienionych druków należy sprawdzać w Centralnym Katalogu Biblioteki Narodowej i w (coraz częściej już elektronicznych) katalogach poszczególnych bibliotek.
- Najważniejszą funkcją Bazy jest wybieranie informacji z rekordów według ciągu znaków podanego dla dowolnie wybranego pola. Zaleca się stosowanie niezbyt krótkiego ciągu znaków, by uzyskać ograniczony liczbowo wynik przeszukiwania, ale też i niezbyt długi, by nie pominąć wybrania ciągu znaków niewiele różniącego się od podanego (np. aby znaleźć wszystko, co dotyczy Zamościa, podajemy „Zamo”, wówczas otrzymamy zwrotnie: „Zamość” „Zamoyski”, „Zamojska” (Akademia) i ew. jeszcze inne. Jeśli z kolei poszukujemy hasła, które zawiera znak nieosiągalny bezpośrednio z klawiatury, np. á, można podać ciąg kolejnych znaków występujących przed lub po tym znaku (dla słowa opuszczájących możemy wpisać w wyszukiwarce opuszcz). Warto nadto mieć na uwadze, że nasi Bibliografowie stosowali w swoich opisach pewien niekonsekwentny rodzaj transkrypcji tekstu staropolskiego. Spotykamy więc staropolskie á (tzw. a pochylone), zapis literki u przy pomocy v (np. Monvmenta) itd. Praktykę tę należy zatem mieć na uwadze wpisując żądany ciąg znaków. Warto czasem w takich wypadkach podglądnąć przykładowe sposoby zapisu na dostępnych w naszym systemie obrazach oryginalnych stronic Bibliografii Polskiej. Pamiętać trzeba, że pełna informacje zawiera pole >Całość< (całość hasła, czyli pełny rekord), ale (na razie) nie jest ono jeszcze objęte mozliwością przeszukiwania według ciągu znaków. Dlatego trzeba najpierw rozważyć, w którym polu możemy znaleźć poszukiwaną informację przy najmniejszej ilości wyborów „nadmiarowych”. Możliwe jest również wielostopniowe wyszukiwanie, to znaczy kolejne przetwarzanie rekordów już wybranych według poprzedniego kryterium wskazanego dla konkretnego pola nowymi poleceniami wyszukiwania. Dopuszczone jest stosowanie opcji: „wyszukaj dokładnie”, ale tu należy pamiętać, że jeśli poszukiwane hasło jest w Bibliografii zamieszczone na przykład z nawiasem zamykającym, albo bezpośrednio po nim znajduje się kropka – przy zastosowaniu tej opcji nie zostanie ono wybrane (nawias otwierający system pomija). Dlatego dla dokładnego wyszukiwania najlepiej wpisywać ciągi znaków, co do których spodziewamy się, że są poprzedzone i zakończone spacją (czyli brakiem innego znaku). Przy tej opcji system nie rozróznia duzych i małych liter. Mogą zaistnieć takie wypadki, że wyszukiwanie trzeba przeprowadzać wielokrotnie, bowiem interesujące nas hasło może być zapisane w Bibliografii na różny sposób: na przykład nazwisko lub nazwa miejscowości może w różnych polach (np. w polu >Opis/Komentarz<) występować w formie polskiej lub zlatynizowanej (Cochanovius – Kochanowski), w postaci polskiej lub w innym języku (Wrocław – Breslau) itd. Powodzenie wyszukiwania zależy zatem w dużym stopniu od inwencji i dociekliwości poszukującego. Niemniej, dla ułatwienia pracy, w polu najbardziej „newralgicznym” z tego punktu widzenia, czyli >Miejsce i rok wydania< do zapisu Estreicherowskiego dodano arabski zapis oznaczenia roku, jeśli występuje tu jedynie zapis rzymski (do MDXLIII dodajemy: [1543]) oraz arabski zapis oznaczenia wieku, jeśli jego określenie występuje tylko cyframi rzymskimi jako oznaczenie daty w przybliżeniu (np. pocz. w. XVII zapisujemy: pocz. w. XVII [16]). Nb. miejsce i rok wydania warto też sprawdzać w polu >Opis/komentarz<, bowiem tam znajdują się często odpowiednie informacje wynikające z ustaleń Bibliografa a nieobecne w opisie książki. Pracownicy Centrum Bibliografii chętnie przyjdą z pomocą w ustalaniu kryteriów wyszukiwania dla określonego zagadnienia badawczego. W tym celu prosimy o kontakt pocztą elektroniczna na adresy podane na witrynie Centrum.
- Wyświetlane u dołu ekranu znaki > oraz >> i >>> a także odpowiednio <, <<, <<< umożliwiają przeglądanie materiału co 10, 100 i 1000 rekordów.
- Alfabetyczne porządkowanie haseł wybranych w EBBE (kolumny pól: >Nazwisko i imię/hasło< lub >Tytuł< ułożone z poszczególnych rekordów), ze względów technicznych, kieruje się innymi zasadami niż reguły (zmienne zresztą) stosowane przez kolejnych autorów Bibliografii Polskiej. Na podstawie hipotetycznych przykładów tak można opisać wyniki sortowania kolejnych rekordów według pola >Nazwisko i imię/hasło< otrzymane w EBBE:
- hasło BĄKOWSKI znajdzie się w grupie BĄ… (po całej grupie BA…), nie zaś po BAKOWSKI a przed BATOWSKI
- hasło ŁEPCZYŃSKI znajdzie się po ŁEMPICKI a przed ŁEPKOWSKI czyli w grupie litery Ł , nie zaś po LEPCZAK a przed LEPSZY
- hasło VOLTAIRE znajdzie się w grupie litery V, poprzedzającej literę W, nie zaś po WOLSKI a przed WOLTECKI
- wyniki sortowania danych, dla których nie ma informacji w pierwszym polu wyszukiwania – układane są rosnąco lub malejąco dla pola następnego; system w opcji „szukaj w przybliżeniu” nie rozróżnia wielkich i małych liter
- przy wyszukiwaniu trzeba zwracać uwagę na to, że nazwiska/hasła zaczynające się od polskich liter Ł, Ś, Ź, Ż mogły zostać umieszczone przez Bibliografów jako L, S, Z. Uwaga: także W bywało zapisywane jako V i odwrotnie
- jeśli hasło podane jest w nawiasie, system przydziela je w porządku nie uwzględniającym nawiasu
- Indeksy Bazy służą pomocą w posługiwaniu się drukowaną wersją Bibliografii (i udostępnianymi przez nas obrazami stronic druku). Ukazują one hasła w dziś obowiązującym porządku alfabetycznym, a także dodatkowo wskazują ich lokalizację w poszczególnych seriach i ich tomach oraz na określonych stronicach. Wystarczy kliknąć na wybrane hasło, aby zobaczyć je w formie zdjęcia stronicy w książce. Zaznaczając interesujący nas tekst, można go wydrukować. Jeśli hasło przechodzi na następną stronicę, należy posłużyć się opcją „Następna stronica” lub „Następne hasło” Istnieje tez możliwość, przejścia do opcji wyświetlania w nowym oknie, dla uzyskania większego obrazu. Aby odnaleźć następne hasło – najlepiej powrócić do indeksu i rozpocząć operację od nowa. Szybkie dotarcie do wszystkich stronic Bibliografii umożliwia zakładka }Prezentacja oryginalnych stronic Bibliografii{ (na głównej stronicy EBBE), gdzie pod numerem stronicy odnajdujemy hasło w takiej postaci, jak ono wygląda w wersji drukowanej (bardzo wysokiej jakości zdjęcia; numeracja 0000 oznacza karty tytułowe, redakcyjne, vacaty oraz stronice „techniczne”). Obrazy stronic mozna też łatwo przeglądać jeden po drugim posługując się wyświetlanymi przez program odczytujacy poleceniami "next" (w górnej prawej części obrazka) i "prev" (w górnej lewej części obrazka) oraz "close" (u dołu obrazka) dla zamknięcia prezentacji. To rozwiązanie traktujemy jako doraźne, (inaczej niż różne osoby i instytucje usiłujące powierzchownie tylko wykorzystywać Bibliografię Polską w Internecie) aktualne do czasu zakończenia prac nad systemem – nie posiada ono bowiem tych wszystkich walorów, jakie przynosi posłużenie się bazą właściwej serii.
- Baza umożliwia drukowanie wybranego z niej materiału. Wydrukowane mogą być wszystkie wybrane rekordy z ich polami (jeśli zajmują więcej niż jedną stronicę ekranową, wówczas drukujemy kolejnymi poleceniami Ctrl+P dla każdej stronicy) lub rekord pojedynczy, na przykład po wyświetleniu całej jego zawartości, albo pojedyncze pole (po zaznaczeniu go do druku), na przykład to oznaczone >Całość<, to znaczy całe Estreicherowskie hasło in continuo.
- Baza umożliwia również drukowanie wybranych stronic oryginału, czyli zeskanowanych stronic Bibliografii. Można to robić bezpośrednio z bazy poprzez polecenie Ctrl+P lub (lepiej) zapisując wybraną stronicę na dysku (po ustawieniu jej uprzednio w pozycji "Otwórz w nowym oknie"). Zapisany obrazek można wysłac pocztą elektroniczną lub drukować (w całości albo zaznaczony fragment) posługując się najprostszym oprogramowaniem zainstalowanym na komputerze.
- Ciąg dalszy uwag nastąpi w miarę ujawniających się potrzeb.
Centrum Badawcze Bibliografii Polskiej Estreicherów w Uniwersytecie Jagiellońskim przedstawia przygotowywaną przez nas Elektroniczną Bazę Bibliografii Estreichera. System obejmuje wszystkie części Bibliografii Polskiej Estreicherów w postaci już dostępnych kopii oryginalnych stronic poszczególnych tomów do korzystania za pomocą elektronicznego indeksu haseł, będącego na ukończeniu oraz zawiera bazy danych przetwarzające materiał całej, to jest staropolskiej, dziewiętnastowiecznej i chronologicznej części Bibliografii (rozwijane stopniowo). Stanowiąc placówkę naukową założoną przez Karola Estreichera Juniora jako jedyni dysponujemy autoryzowaną wersją Bibliografii (w oparciu o materiały archiwalne), gromadzimy niezbędne uzupełnienia oraz korektury do niej i testamentem Profesora wyłącznie upoważnieni jesteśmy prawnie, a także etycznie do wszelkich prac związanych z jej kontynuacją, jak również doskonaleniem w każdej formie przekazu.